-
1 φημί
φημί und φάσκω, sagen, behaupten; Wurzel φα –, im Sanskrit bhâ, s. Curtius Grundz. d. Griech. Etym. 2. Aufl. S. 967; verwandt φήμη, φαίνω, φανερός, φανή, φάω, φάος, φαέϑω, φαείνω, πιφαύσκω, Latein. fari, fama, fabula, fax u. s. w. Die Wurzel φα – hat die Bedeutung des für das Ohr oder für das Auge deutlich machens, also = »leuchten« (Auge) und = »sagen« (Ohr). Formen des Activs von φημί in Att. Prosa: φημί, φῄς, φησί, φατόν, φατόν, φαμέν, φατέ, φᾱσίν, Alles entlitisch außer φῄς, conj. φῶ, φῇς u. s. w., opt. φαίην u. s. w., imperat. φάϑι oder φαϑί, φάτώ ἔφην, ἔφησϑα oder ἔφης, ἔφη, ἔφατον u. s. w., fut. φήσω, aorist. ἔφησα, adj. verb. φατέον. Homer: φημί, φῄς und φῇσϑα, φησί, φαμέν, φατέ, φασί, φῇ und φήῃ und φῇσι, φαίην, φαίης, φαίη, φαῖμεν, φάς, φάντες, ἔφην und φῆν, ἔφησϑα und φῆσϑα und φῆς, ἔφη und φῆ, ἔφαμεν (?) und φάμεν, ἔφασαν und φάσαν und ἔφαν und φάν, φήσει. Das Medium erscheint bei Homer häufig, und naar stets in derselben Bedeutung wie das Activ, ind. φάσϑε, imperat φάο, φάσϑω, φάσϑαι, φάμενος, ἐφάμ ην und φάμην (?), ἔφατο und φάτο, ἔφαντο und φάντο. So auch bei Dichtern nach Homer das Med.; Dorisch φάσομαι, Pind. N. 9, 43. In Att. Prosa vom Med. nur φάμενος, = φάς, Homerische Erinnecung. Vom Passiv in Att. Prosa πεφάσϑω, »es soll gesagt sein«. Bei Homer pass. μῠϑον πεφασμένον Iliad. 14, 127. In der Bedeutung »behaupten« gebraucht die Att. Prosa namentlich φάσκω und ἔφασκον, φήσω, ἔφησα, in der Bedeutung »sagen« φημί und ἔφην, wozu ἐρῶ, εἶπον, εἴρηκα, εἴρημαι, ἐῤῥήϑην als Tempora gehören, welche Formen in besonderen Artikeln behandelt sind. In Att. Prosa wird φάναι meistens als inf. imperfecti gebraucht, ἔφη ὁ Περικλῆς, sagte Perikles, indirect φάναι τὸν Περικλέα, habe Perikles gesagt, während man als int. praes. meistens λέγειν vorzieht, λέγειν τὸν Περικλέα, sage Perikles. – Die Formen ἠμί, ἦν und ἦ s. unter ἠμί; über φάσκω und φατέον oben noch besondere Artikel. – 1) sagen, sprechen, erzählen, Hom. u. Folgde überall, sowohl absolut, als c. accus., φάτο μῠϑον, φάτο ἀγγελίην, oft bei Hom., wie ἔπ ος φάσϑαι, Il. 9, 100. 11, 788; ψεῠδος φάναι, Etwas für eine Täuschung erklären, Iliad. 2, 81. Auch = meinen, denken, eigtl. bei sich, in der Seele sagen, wie Iliad. 2, 37 auf τἀ φρονέοντ' ἀνὰ ϑυμόν – folgt φῆ γὰρ ὅ γ' αἱρήσειν Πριάμου πόλιν. Iliad. 16, 61 ἤτοι ἔφην γε οὐ πρὶν μηνιϑμὸν καταπαυσέμεν, ich gedachte zu beenden, Scholl. Aristonic. ὅτι τὸ ἔφην γε ἀνεὶ τοῠ διενοήϑην. Mehrmals bei Homer φαίης κε statt φαίη τις ἄν oder ἔφη τις ἄν, »es meint wohl Jemand«, oder »es meinte wohl Jemand«, oder »es würde wohl Jemand« έμμεναι, Scholl. Aristonic. ὅτι τὸ φαίης τὴν φαντασίαν ἔχει ὡς πρὸς τῆν Ἑλένην λεγόμενον· κατά γε μέντοι Ὁμηρικἡν συνήϑειαν ἐκληπτέον ἐν ἴσῳ τῷ ἔφη τις ἄν, ὡς ἔχει τὸ, »ἔνϑ' οὐκ ἂν βρίροντα ἴδοις ( Iliad. 4, 223)« ἀντὶ τοῦ ἴδοι τις ἄν, vgl. Scholl. Aristonic. Iliad. 3, 392. 4, 223. 429. 14, 58. 15, 697 Odyss. 7, 293. An vielen Srellen bleibt es unentschieden, ob eine wirkliche Rede oder eine innerliche Meinung damit ausgedrückt ist, oder es fällt vielmehr beides zusammen, ἶσον ἐμοὶ φάσϑαι, sich mir gleich zu stellen, Il. 1, 187. 15, 167. So τί φῄς; πῶς φῄς; was meinst du? wie meinst du? als Ausdruck des Erstaunens, vgl. Valck. Eur. Phoen. 923; Soph. O. R. 746 O. C. 536 El. 665 u. sonst; οὐκ οἶδά πω τί φῄς Phil. 576; φράζε δὴ τί φῄς O. R. 655; μὴ φάϑι λεύσσειν Theocr. 22, 56; auch in Prosa, z. B. bei Plat. nicht selten. – Häufig wird bes. bei Prosaikern φησί u. φασί parenthetisch eingeschoben, wie unser sagtman, heißt es, sagt das Sprüchwort, vgl. Wolf Dem. Lpt. p. 288 u. Schäf. D. Hal. de C. V. p. 29. – So wird anch nach einem vorangegangenen λέγει oder εἶπεν bei Anführung der eigentlichen Rede völlig pleonastisch φησί oder ἔφη hinzugesetzt, vgl. Heind. Plat. Charm. 164 e; Crat. 408 a; Xen. Mem. 1, 6,4; Jac. A. P. p. 779. Aehnlich ist ἔφη λέγων oder ἔλεγεν φάς verbunden, bes. bei Her., s. 3, 156. 5, 36. 49; doch auch bei den Attikern. – 2) bejahen, behaupten, zugeben, versichern, absolut mit dem acc., Hom. u. Folgende; dagegen οὔ φημι oder selten φημὶ οὐχί, nein sagen, verneinen, leugnen, οὐκ ἔφα τις ϑεοὺς βροτῶν ἀξιοῠσϑαι μέλειν Aesch. Ag. 1598; οὔ φημ' Ὀρέστην σ' ἐνδίκως ἀνδρηλατεῖν Eum. 212; φονέα σέ φημι τἀνδρὸς κυρεῖν Soph. O. R. 362, u. sonst; καί φημι κἀπόφημι O. C. 318; φῂς ἢ καταρνεῖ μὴ δεδρακέναι τόδε Ant. 438; οὔ φησ' ἐάσειν τόνδε τὸν νεκρὸν ταφῆς ἄμοιρον Ai. 1305; Eur. Hec. 130; οὔ φημι Ar. Ran. 1165; φάναι (sc. χρή) Πέρσας λέγειν ἀληϑέως, man muß zugeben, Her. 3, 35; vgl. 6, 86; φάναι τε καὶ ἀπαρνεῖσϑαι Plat. Theaet. 165 a. In dieser bestimmten Bdtg branchen die Attiker bes. das fut. φήσω und den aor. ἔφησα, während im praes., wenn φάναι zweideutig sein könnte, lieber φάσκειν gebraucht wird; auch φάμενος, def. οὐ φάμενος, verneinend, leugnend; selten so ἔφη, Xen. An. 1, 6,7. – In der Antwort ist φημί »ja«, »ja wohl«, Plat. Phaedr. 270 c; ὁ δ' οὐκ ἔφη, er sagte nein, verneinte es, Phaed. 117 e u. oft. - Das α ist kurz, mit Ausnahme von φασίν u. vom partic., φάς, φᾶσα, inf. lang Eubul. bei Ath. I, 8 c, φᾶναι, was jedoch verderbt scheint.
-
2 φράζω
Aφράζον Pi.N.1.61
: [tense] fut. φράσω [pron. full] [ᾰ] A.Pr. 781, etc.: [tense] aor. 1 , h.Merc. 442, Hdt.2.150, etc.; poet. φράσα [pron. full] [ᾰ] Od.11.22, A.Ag. 231 (lyr.); imper.φράσσατε Pi. P.4.117
: [tense] pf.πέφρᾰκα Isoc.5.93
, Phld.Po.5.23: [dialect] Ep. [tense] aor. πέφρᾰδον, ἐπέφραδον used by Hom. mostly in [ per.] 3sg., Il.14.500, al. (in Od.1.273, 8.142, πέφραδε is imper.); opt.πεφράδοι Il.14.335
; inf. πεφραδέειν, πεφραδέμεν, Od.19.477, 7.49; [ per.] 1sg. ἐπέφραδον only Il.10.127: also [tense] aor. 1 part. gen. φράδαντος dub. in IG5(2).261.15 (Mantinea, vi B. C.):— [voice] Med. and [voice] Pass., φράζομαι, [dialect] Ep. imper. φράζεο, φράζευ, Il.5.440, 9.251; inf.φράζεσθαι Od.1.294
: [dialect] Ep.[ per.] 3sg. [tense] impf. φράζετο, φραζέσκετο, 11.624, h.Ap. 346: [tense] fut. φράσομαι [pron. full] [ᾰ] Il.15.234, [dialect] Ep.φράσσομαι Od.16.238
: [tense] aor.1ἐφρᾰσάμην 17.161
, [dialect] Ep.φρᾰσάμην 23.75
; [ per.] 3sg. and pl. ἐφράσσατο, φράσσαντο, 4.529, Il.15.671; imper.φράσαι Od.24.331
, A.Ch. 113; [dialect] Ep. [ per.] 3sg. subj.φράσσεται Od.24.217
; [dialect] Ep. inf. φράσσασθαι Orac. ap. Hdt.3.57: [tense] aor. [voice] Pass.ἐφράσθην Od.19.485
, Hdt.1.84, E.Hec. 546: [tense] pf. πέφρασμαι (in med. sense) A.Supp. 438, (in pass. sense) Isoc.15.195; part.,προ-πεφραδμένος Hes.Op. 655
.—The [tense] aor. [voice] Med. is chiefly [dialect] Ep., also Archil.94, Sol.5.4, 34.1, A.Ch. 113, E.Med. 653 (lyr.):—point out, show (never say, tell, in Hom. acc. to Aristarch.),ἐς χῶρον ὃν φράσε Κίρκη Od.11.22
, cf. Il.23.138, Od.15.424; also, show the way to, show where to find, , cf. 8.68;σήματ'.., τά οἱ ἔμπεδα πέφραδ' Ὀδυσσεύς
showed,19.250
; μῦθον πέφραδε πᾶσιν show, make known the word to all, 1.273, cf. 8.142;δεῖξε καὶ ἔφρασε h.Ven. 128
; φράσσατέ μοι δόμους show me them, Pi.P.4.117;ἔφρασε τὴν ἀτραπόν Hdt.7.213
;κόποι αὐτόματοι φράζουσι νούσους Hp.Aph.
2.5;δμώων δή τινα.. μοι φράσον Theoc.25.47
;τὸ παράδειγμα ὃ ἂν φράζῃ ὁ ἀρχιτέκτων IG22.1668.96
: abs.,φωνῆσαι μὲν οὐκ εἶχε, τῇ δὲ χειρὶ ἔφραζε Hdt.4.113
;ἀντὶ φωνῆς φράζε.. χερί A.Ag. 1061
.2 show forth, tell, declare, λόγον, ἔπος, ὄνομα, Pi.O.2.60, A.Pers. 173 (troch.), Supp. 320;φ. τοῖσι ἥκουσι τὰ πρήγματα Hdt.6.100
;ἑλοῦ γάρ, ἢ πόνωντὰ λοιπά σοι φράσω σαφηνῶς, ἢ τὸν ἐκλύσοντ' ἐμέ A.Pr. 781
;τιπρός τινα Hdt.1.68
, Ar.Nu. 359 (anap.), etc.: c. dupl. acc.,φ. τινά τι Isoc. 15.100
; τι Pl.Phdr. 267b;περί τινος Isoc.15.117
(v. infr.);ἐπί τινος Id.Ep.6.8
: rarely c. gen., tell of,τῆς μητρὸς ἥκω τῆς ἐμῆς φράσων, ἐν οἷς νῦν ἐστι S.Tr. 1122
: folld. by a relat. clause, φ. ὅτι .. Lys.1.23, Pl.Phdr. 278b, etc.;φ. ὡς δεῖ γεωργεῖν X.Oec.16.8
;φ. οἷ' ἐπορσύνθη κακά A.Pers. 267
, cf. Pr. 995, etc.; with double constr.,φ. τό τε ὄνομα καὶ ἐν ᾗ κώμῃ οἰκοῦσιν PRev.Laws 29.5
(iii B. C.): rarely c. part.,πεφραδέειν πόσιν ἔνδον ἐόντα Od.19.477
; : later c. acc. et inf., Phld. l.c.; explain (opp. λέγω, which means simply speak, say), φράσον ἅπερ γ' ἔλεξας declare, explain what thou didst say, S.Ph. 559;φράζε δὴ τί φῄς Id.OT 655
;φράζουσιν ἃ λέγει X.An.2.4.18
;φράζε λόγῳ S.Ph.49
, Pl.Lg. 814c;οὐχ ἁπλῶς εἰπεῖν ἀλλὰ σαφῶς φράσαι περὶ αὐτῶν Isoc.15.117
, cf. Ep.1.2;σαφῶς φ. τοῖς βουλομένοις συνιέναι Aeschin.1.129
; of teachers, Antipho 6.13, Pl.Tht. 180b; of oracles, Ar.Eq. 1048, Pl.46, Pl.Lg. 923a, etc.; of letters, Plu.Cic.15: abs., τοῦτο φράζει ὅτι this signifies that.., X.Smp.8.30.3 c. dat. pers. et inf., tell one to do so and so,ἵνα γάρ σφιν ἐπέφραδον ἠγερέθεσθαι Il. 10.127
; δὴ γάρ μοι ἐπέφραδε.. Κίρκη (sc. ἰέναι) Od.10.549;τοῖς ἀνθρώποισι φ. σιγᾶν Ar. Pax98
(anap.);τὰ ὅπλα ὑπολαβεῖν Th.6.58
, cf. 3.15.4 abs., give counsel, advise, suggest,δόλος ἦν ὁ φράσας S.El. 197
(lyr.).II [voice] Med. and [voice] Pass., indicate to oneself, i.e. think or muse upon, consider, ponder, [dialect] Ep., [dialect] Ion., Trag., but not in [dialect] Att. Prose;εὔκηλος τὰ φράζεαι ἅσσ' ἐθέλῃσθα Il.1.554
; φράζεσθαι βουλήν, βουλάς, 18.313, Od.11.510;ἐνὶ φρεσὶ μῆτιν ἀμείνω Il.9.423
;πάντα μετὰ φρεσίν Hes.Op. 688
;θυμῷ Il.16.646
;ἐφράσθη καὶ ἐς θυμὸν ἐβάλετο Hdt.1.84
; bethink thee,S.
El. 383; ἀμφὶς φ. to think differently, Il.2.14: folld. by εἰ c. [tense] fut. indic., consider whether.., 1.83, Od.10.192.2 purpose, plan, contrive, φ. τινὶ κακά, θάνατον, ὄλεθρον, 2.367, 3.242, 13.373;μέγ' ὄνειαρ 4.444
;ἐσθλά Il.12.212
;φράσσατο Πατρόκλῳ μέγα ἠρίον 23.126
; φράσσεται ὥς κε νέηται will contrive how.., Od.1.205;φ. ὅπως ὄχ' ἄριστα γένοιτο 3.129
, cf. S.Aj. 1041.3 c. acc. et inf., think, suppose, believe, imagine that.., Od.11.624;οὐκ ἐφράζετο δυνατὸς εἶναι Hdt.3.154
.4 perceive, observe,οἷον ἐγὼν οἰωνὸν.. ἐφρασάμην Od.17.161
; τὴν (sc. τὴν οὐλὴν)ἀπονίζουσα φρασάμην 23.75
; with a part.,τὸν δὲ φράσατο προσιόντα Il.10.339
, cf. 23.453: later c. gen.,χειμῶνος Arat.745
;πομπᾶς Theoc.2.84
: rarely c. part., ψυχὰν Ἀΐδᾳ τελέων οὐ φράζεται marks not that he will die, Pi.I.1.68.6 beware of, ξύλινον λόχον Orac. ap. Hdt. 3.57: freq. in imper., cave canem,Ar.
Eq. 1030 (hex.); φράσσαι κυναλώπεκα μή σε δολώσῃ ib. 1067 (hex.); (hex.), cf. Call.Lav.Pall.52: c. inf.,φράζου μὴ πόρσω φωνεῖν S.El. 213
(lyr.): abs., take care!A.
Eu. 130. (Perh. cf. Lith girdziù 'I hear', inf. girdēti.) -
3 φραζω
(aor. ἔφρᾰσα - эп. φράσα и ἔφρασσα, эп. aor. 2 (ἐ)πέφραδον, pf. πέφρᾰκα; med.: aor. ἐφρασάμην и ἐφράσθην - эп. φρασάμην и ἐφρασσάμην, fut. φράσομαι - эп. φράσσομαι, pf. πέφρασμαι)1) указывать, объяснять(οὐχ ἁπλῶς εἰπεῖν, ἀλλὰ σαφῶς φράσαι Isocr.)
φ. τί τινι, πρός τινα и τινά Her., Isocr., Arph.; — объяснять что-л. кому-л.;σήματα φ. Hom. — перечислять признаки;φ. τῇ χειρί Her. — делать знак(и) рукой, объяснять жестами;φράσαι τέν ἀτραπὸν τέν φέρουσαν ἐς Θερμοπύλας Her. — указать тропинку, ведущую в Фермопилы;φράζε δέ τί φής или φράσον δ΄ ἅπερ ἔλεξας Soph. — объясни же, что ты говоришь;πυνθανομένοις τι διὰ μαντικῆς φ. Xen. — давать вопрошающим прорицания;φράσαι διὰ τῶν γραμμάτων Plut. — изложить письменно2) говорить, сообщать, объявлятьμῦθον πέφραδε πᾶσι Hom. — объяви всем;
φράζει, ὅτι ἔνδον ἐστί Lys. — (она) сообщает (мне), что (он) здесь;εἰ ῥητόν, φράσον Aesch. — если можно, скажи;τῆς μητρὸς ἥκω τῆς ἐμῆς φράσων ἐν οἷς νῦν ἐστιν Soph. — я пришел рассказать (тебе), что с моей матерью;φ. τινὴ πάντα τὰ παρεόντα πρήγματα Her. — сообщать кому-л. все о положении дел3) подсказывать, советовать(ἔρος ἦν ὅ φράσας Soph.)
4) приказывать, распоряжаться(τινι ποιεῖν τι Thuc., Xen.)
5) med. узнавать, получать сведенияἐξ ἑτέρων μῦθον ἔχειν φράσασθαι Eur. — узнать (о чём-л.) из чужих рассказов;
φράζευ λογίων ὁδόν Arph. — пойми смысл (вещих) слов6) med. узнавать, распознавать7) med. замечать, видетьτὸν φράσατο προσιόντα Hom. — (Одиссеи) заметил приближающегося человека8) med. внимательно осматриваться, остерегаться(φράσσασθαι λόχον Her.)
φράζου μέ πόρσω φωνεῖν Soph. — смотри, ни слова больше;φράσσαι τινά, μέ σε δολώσῃ Arph. — берегись, как бы кто-л. тебя не перехитрил9) med. думать, размышлятьφράζεσθαί τι θυμῷ или ἐνὴ φρεσί Hom. — обдумывать что-л. про себя;
ἀμφὴς φράζεσθαι Hom. — расходиться в мнениях10) med. замышлять, задумывать(κακά τινι, τινι ὄλεθρον Hom.)
φράσσασθαι ἠρίον τινί Hom. — задумать (воздвигнуть) гробницу кому-л.
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский